SKOPSKI NARODNOOSLOBODITELEN PARTIZANSKI ODRED (mesnosta CHiflik vo Skopskiot park, 22. Ⅷ 1941 – kaj s. Zlokukjani, Skopsko, 2. Ⅺ 1941) – prva partizanska edinica na NOB. Bil formiran po odlukata na ilegalnoto Junsko partisko sovetuvanje na Skopskata organizacija na KP vo Makedonija (22. Ⅵ 1941) za pochetok na oruzhenoto vostanie. Odredot bil formiran od 12 ili 13 borci, glavno od sostavot na pette dotogashni skopski diverzantski grupi. Vo negoviot borben pat mu se prikluchile vkupno 42 borci, so meshovit nacionalen sostav – Makedonci, Srbi, Albanci, Turci, Crnogorci, Hrvati i CHesi. Vednash po formiranjeto Odredot izvrshil diverzija na rudnikot Radusha, po shto zaminal na pl. Vodno, potoa vo starata diverzantska baza pokraj Vardar (9. Ⅸ), pa se prefrlil na pl. Skopska Crna Gora (10. Ⅸ), kade shto prestojuval vo malata peshtera Lazarov Kamen kaj s. CHucher, Skopsko (od 11. Ⅸ – prvata polovina na septemvri) i vo manastirot „Blagoveshtenie„ (18. Ⅸ – sredinata na oktomvri). Vo mesnosta Gorne Bavche (28. Ⅸ) bil odrzhan zaednichki sostanok na aktivistite na NOD od selata vo Skopska Crna Gora, bil formiran prviot makedonski Mesten NOO vo s. CHucher (4. DJ), gi isprobale ilegalno izrabotenite rachni bombi vo Skopje, gi ispitale objektite na zheleznichkata linija vo Kachanichkata Klisura za eventual-no miniranje, ubile eden shumar, vodele borba so bugarskata vojska vo reonot na GJorche Petrov i ja podgotvile i ja izvele akcijata za likvidiranje na bugarskite policiski agenti Mane Machkov i Krume Pankov (7. DJ). Vo mesnosta Bela Voda, od desnata strana na r. Lepenec, polozhile zakletva (18. DJ). Otezhnatite uslovi za dejstvuvanje od pritisokot na bugarskata vojska i policija, surovata okupatorska presmetka so kumanovskite odredi (Kozjachkiot i Karadachkiot) i Prviot prilepski NOPO „Goce Delchev“, kako i pretstojnata zima, vo shtabot na Odredot predizvikale kolebanja vo odnos na prodolzhuvanjeto na dejstvuvanjeto na Odredot i bila donesena odluka da bide rasformiran (30. Ⅹ 1941), pa ilegalno vlegle i se rasturile niz gradot. LIT.: Aleksandar Spasovski, Skopski NOP odred, Beograd, 1971; Boro Trajkovski, Formiranjeto na Prviot skopski partizanski odred, „13 Noemvri“, br. 10, Skopje, 1973, 11; Skopje vo NOV 1941, Materijali od Nauchniot sobir odrzhan na 13 i 14 juni 1972 godina vo Skopje, Skopje, 1973; Mitre Inadeski, Prvata godina na NOV i Revolucijata, Skopje, 1973; Mitre Inadeski, Hronologija na Skopje, Skopje, 1974; Stoilko Ivanovski, Vasil Antevski–Dren, Skopje, 1981; Krsto Zdravkovski, Da ne se zaboravi, Spomenici i spomen belezi od NOV vo Skopje, Skopje, 1982. S. Ml.
Кирилична верзија на написот
СКОПСКИ НАРОДНООСЛОБОДИТЕЛЕН ПАРТИЗАНСКИ ОДРЕД