PRIVATIZACIJATA NA OPSHTESTVENIOT KAPITAL VO RM – pretvoranje na opshtestvenata vo privatna sopstvenost. Privatizacijata na opshtestveniot kapital zapochna 1990–1991 g., so transformacijata na 240 pretprijatija so opshtestven vo privaten kapital (akcionerski kapital). Ovaa transformacija e izvedena vrz osnova na Zakonot za opshtestveniot kapital od 1989 g. donesen od Sobranieto na SFRJ. Navedenite pretprijatija bea transformirani preku interni akcii, podeleni na rabotnicite i na menadjerskite timovi (insajderi). Makedonskata strategija za privatizacija beshe utvrdena vo Zakonot za transformacija na opshtestveniot kapital od juni 1993 g. So ovoj zakon, Makedonija se opredeli za platena privatizacija spored metodot „sluchaj po sluchaj“. Malite pretprijatija se privatizirani so otkup na najmalku 51% od procenetata vrednost na pretprijatieto od strana na vrabotenite (30% popust, plus 1% za sekoja godina raboten stazh) ili so prodazhba na del od pretprijatieto vo forma na akcii ili udeli na nadvoreshni subjekti. Srednite i golemite pretprijatija go primenija istiot model, plus metodot na privatizacija od strana na menadjerskite timovi (menagment bdz out). Do krajot na 1996 g., privatizirani se 914 pretprijatija, od vkupno 1.307. Privatiziraniot kapital iznesuvashe 743.352.807 germanski marki, od vkupno procenetiot opshtestven kapital od 1.922.269.082 germanski marki. Agencijata za privatizacija uspea da naplati samo 167 milioni germanski marki od koi 20 milioni vo gotovo, a drugite so zarobeni devizi i obvrznici. Vo maj 1997 g. privatiziranite pretprijatija ja nadminaa brojkata od 1.000 pretprijatija. Finansiskiot efekt od privatizacijata do pochetokot na 1996 g. iznesuvashe okolu 60.900.000 germanski marki, shto pretstavuva samo 6.5% od procenetata vrednost na privatiziranite pretprijatija. Efektite se ushte poslabi ako se ima predvid faktot deka vo gotovo se naplateni samo 19.299.000 germanski marki. Sostojbata se podobri vo tekot na 1996 g. bidejkji vkupniot finansiski efekt od privatizacijata iznesuvashe 106.600.000 germanski marki. Megjutoa, gotovite pari od privatizacijata iznesuvaa samo 2.440.000 germanski marki. Vo april 1999 g. Sobranieto na RM donese Zakon za izmenuvanje i dopolnuvanje na Zakonot za transformacija na pretprijatijata so opshtestvena sopstvenost. Vladata na RM dobi pravo da go opredeluva strateshkiot investitor za prodazhba na golemite pretprijatija vrz osnova na neposredna spogodba, odnosno bez uvid na poshirokata javnost. Taa dobi i zadacha da ja preispita zakonitosta na sprovedenata privatizacija vo periodot od 29. Ⅵ 1993 do 29. Ⅳ 1999 g. IZV.: Zakon za transformacija na opshtestveniot kapital, 1993 i 1999. LIT.: Trajko Slavevski, Privatizacija, pazar, drzhava, Skopje, 1997; Svetomir shkarikj, Makedonija na site kontinenti, Skopje, 2000. Sv. sh.
Кирилична верзија на написот
ПРИВАТИЗАЦИЈАТА НА ОПШТЕСТВЕНИОТ КАПИТАЛ ВО РМ