KOVACHEV, Josif (SHtip, 14. Ⅰ 1839 – Sofija, 31. Ⅹ 1898) – pedagog i prosvetitel, modernizator na shkolstvoto i obrazovanieto vo Makedonija vo vtorata polovina na ⅩⅠⅩ v. Se shkoluval na Duhovnata seminarija vo Belgrad (1860–1863) i na Duhovnata akademija vo Kiev (1864– 1868). Po vrakjanjeto vo SHtip (1869) go osnoval prvoto Pedagoshko-bogoslovsko uchilishte vo Makedonija, preku koe osposobil nekolku generacii uchiteli vo duhot na modernite pedagoshki baranja. Takva dejnost, malku podocna, kje razvie i vo Prilep (1874–1877). Za vreme na rusko-turskata vojna (1877) bil prinuden da emigrira vo Bugarija kade shto na novootvorenata Visha shkola vo Sofija bil naznachen (1888) za profesor po nekolku pedagoshki predmeti (Pedagogija, Istorija na pedagogijata, Pedagoshka psihologija). Kovachev e avtor na uchebnikot „shkolska pedagogija” (1873) i na prviot bukvar izraboten po glasovniot analitichko-sintetichki metod. Prv vo makedonskite uchilishta go vovel i go rasprostranil zvuchniot (glasovniot) metod vo bukvarskata nastava, so shto znachitelno go olesnil procesot na pochetnoto chitanje i pishuvanje kaj decata. Vnimanie posvetuval i na narodnoto prosvetuvanje, odnosno na obrazovanieto na vozrasnite. Vo svojata „shkolska pedagogija” i vo studijata „Vrz organizacijata na narodnite shkoli” go istaknal znachenjeto i ulogata na gimnastikata i detskite igri. Toj e istaknat teoretichar i praktichar vo prosvetnata dejnost, sistematizator na gimnastichkite vezhbi i osnovopolozhnik na pedagoshko-teoretskite i praktichnite osnovi na fizichkoto vospitanie. DEL: shkolska pedagogika, Sof., 1873; Upъtstvo za chetannje i pisane po zvuchnata metoda, 1874; Bъlgarski bukvar po zvuchnata metoda za narodnite uchilishta, Sof., 1875. LIT.: A. Ilievski, Josif Kovachev – neumoren pedagoshki mislitel i deec, Prosvetno delo, 1, Skopje, 2000, 11–21. K. Kamb. – D. S. Antoaneta Kovachevikj KOVACHEVIKJ, Antoaneta (Skopje, 27. Ⅲ 1933) – akterka. Eden od osnovopolozhnicite na Albanskata drama vo Teatarot na narodnostite vo Skopje (1950–1990) g., kade shto e i penzionirana i vo koj (vo kontinuitet) go noseshe tekovniot repertoar. ULO.: Dunjasha („ZHenidba”), Koshtana, Mande i Elektra (vo istoimenite dela), Ortenzija („Mirandolina”), Marina („Vujko Vanja”), Jokasta („Car Edip”) i dr. R. St.
Кирилична верзија на написот
КОВАЧЕВ, Јосиф