VALANDOVO – grad vo juzhniot del na Republika Makedonija: 4.402 zh. (2002). Se naogja vo severniot kraj na Gevgelisko–valandovskata kotlina, vo podnozhjeto na planinata Plavush, na nadmorska visochina pomegju 110 i 150 m. Zafakja povrshina od 120 ha. Zapadno od gradot pominuva magistralniot pat M–1, a preku stanicata vo s. Miravci e povrzano so zheleznichkata linija Skopje–Gevgelija–Solun. Ima promeneta sredozemnomorska klima, so prosechna godishna temperatura na vozduhot od 14,2°S. Otkrienite rimski mozaici na nekolku mesta vo gradot svedochat deka na teritorijata na deneshniot grad V. postoela rimska gradska naselba. Kako slovenska naselba V. za prvpat se spomenuva vo 1349 g. Bilo imenuvano kako Alavandovo, shto znachi cveten grad. Turskiot patopisec Evlija CHelebija, koj go posetil Valandovo vo vtorata polovina na ⅩⅤⅠⅠ v. naveduva deka toa bilo sedishte na nahija. CHelebija vo svojata patopisna beleshka veli: Valandovo e kasaba (malo gratche), opkoleno so lozja i shu-mi. Ima 150 kukji so 900 zhiteli, charshija sostavena od 50 dukjani, edna mala djamija, amam, dva ana i golem manastir so mnogu kalugjeri. Naogjajkji se na „Solunskoto djade”, V. bilo karvanska stanica. Sepak i ponatamu toa ostanalo malo gratche vo koe vo 1931 g. zhiveele samo 1.410 zh. Taa godina gradot nastradal od silen zemjotres. Vo 2002 g. vo V. zhiveele 4.402 zh. Od niv 4.279 zh. bile Makedonci ili 97,2%. Megju malcinstvata 58 zh. ili 1,3% bile Srbi, 26 zh. ili 0,6% bile Turci i malku Romi, 13 zh. Gradot e sedishte na opshtina koja zafakja povrshina od 33.140 ha, ima 29 naseleni mesta so 11.890 zh. Naselenieto glavno se zanimava so zemjodelstvo. Od industriskite objekti postojat: konfekciskata fabrika „Vateks”, fabrikata za proizvodstvo na soleni stapchinja, tutunskiot kombinat „6 Noemvri”, vinarska vizba so kapacitet od 1.000 vagoni vino, ladilnik so kapacitet od 5.500 toni. Vo sferata na obrazovanieto i kulturata postoi gimnazija, centralno osnovno uchilishte, gradska biblioteka, kino i lokalna radiostanica. Sekoja godina se odrzhuva folkfest „Valandovo”. Vo gradot ima hotel, zdravstven dom, poshta i seizmoloshka stanica. LIT.: Aleksandar Stojmilov, Socioekonomska geografija na Republika Makedonija, Skopje, 2005. Al. St.
Кирилична верзија на написот
ВАЛАНДОВО