INSTITUT ZA HEMIJA PRI PRIRODNO-MATEMATICHKIOT FAKULTET – centar na nastavnata i nauchnata rabota od oblasta na hemijata kaj nas. Visokoshkolskata nastava po hemija e zapochnata vo 1946 g. na Katedrata po hemija na Filozofskiot fakultet. Na pochetokot imalo samo eden asistent (Dimche Toshev). Vo uchebnata 1947/48 g. toj e izbran za predavach po neorganska hemija, a d-r Josif Janchulev za predavach po organska hemija. Vo slednata (1948/49) g. za predavach po analitichka hemija e izbran d-r Krsto Stavrikj, vo 1951 g. za nastavnik po fizichka hemija doshol prof. d-r Gilbert Flumijani, a postepeno bile izbrani i asistenti. Vo 1953 g. vo „Godishniot zbornik” se pechateni i prvite nauchni trudovi na chlenovite na Katedrata za hemija. Do zavrshuvanjeto na zgradata na Gazi Baba (1951) predavanjata bile odrzhuvani vo razlichni prostorii niz Skopje. Vo tekot na 1952 i 1953 g. vo zgradata na Gazi Baba se podgotveni laboratoriite za vezhbi po hemija i se kompletirani so potrebnite instalacii. Vo 1960 g., vo ramkite na PMF (konstituiran vo 1958), se zapochnati podgotovkite za izgradba na novata zgrada na Hemiskiot institut, predadena vo upotreba vo oktomvri 1968 g. Pri izdvojuvanjeto na Prirodno-matematichkiot oddel od sostavot na Filozofskiot fakultet i oformuvanjeto na PMF, Katedrata po hemija prerasnuva vo Hemiski institut so tri zavodi: za neorganska i analitichka, za organska i za fizichka hemija. Prv shef na Hemiskiot institut e Gilbert Flumijani, a funkcijata shef najdolgo ja vrshel Dimche Toshev. Otprvin nastavata za site studenti bi-la ednakva, a podocna e podelena na dve nasoki – Primeneta i Nastavna. Vo 1959 g. na PMF e odbraneta prvata doktorska disertacija (Dimche Toshev), a vo 1960 g. i vtorata (Ivan Petrov). Vo uchebnata 1973/74 g. se organiziraat i postdiplomski studii po neorganska i analitichka hemija, po organska hemija i po molekulska spektroskopija. Vo 1976 g., pri procesot na reforma na Univerzitetot, od kadri na Hemiskiot institut i od TMF, se formira Hemiskiot fakultet (so chetiri instituti vo svojot sostav). Na Hemiskiot fakultet dekani bile Dimche Toshev (1976-1979 i 1983-1985) i Ivan Petrov (1979-1983). Na Fakultetot imalo okolu 65 nastavnici i sorabotnici – koi izveduvale, celosno ili delumno, nastava po osnovnite hemiski disciplini i za drugi fakulteti. Bila razviena zabelezhana megjunarodna sorabotka, nabavuvana e laboratoriska oprema, nauchnata produkcija stanala poznachitelna, a izdadeni se i povekje uchebni pomagala. Se izdava „Godishen zbornik na Hemiskiot fakultet”, a tuka e i redakcijata na novoto spisanie „Glasnik na hemicharite i tehnolozite na Makedonija”. Vo procesot na „racionalizacijata” na Univerzitetot doagja do povtorno formiranje na PMF, vo chii ramki se konstituira Institutot za hemija kako rabotna edinica so 4 zavodi.LIT.: Prirodno-matematichki fakultet – Skopje, 1946–1996, Skopje, 1996, 195; 60 godini Prirodno-matematichki fakultet – Skopje, Skopje, 2006, 211. B. sh.
Кирилична верзија на написот
ИНСТИТУТ ЗА ХЕМИЈА ПРИ ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКИОТ ФАКУЛТЕТ