GAVRIL Radomir (? – 1015) – sin na Samuil i na Agata, makedonski car (1014–1015), sovladetel i naslednik na Samuil. Vo Bitola imal svoi dvorci i glavna rezidencija. So silata i so hrabrosta, mu bil desna raka na Samuil, osobeno vo vojnata protiv Vizantija. Uchestvuval vo site povazhni bitki shto gi vodel Samuil protiv Vizantijcite: vo bitkata kaj Trajanovata vrata (986), bitkata kaj Sperhej (996), Belasichkata bitka (1014). Dvapati (kaj Sperhej i kaj Belasica) go spasil tatka si i go izvlekuval od bojnoto pole, po zagubenite bitki. Po porazot kaj Belasica, vo tesninata jugozapadno od Strumica, ja pobedil vizantiskata vojska i go ubil solunskiot duks Teofilakt Votanijat, koj ja predvodel. Kako sovladetel na tatko mu gi upravuval teritoriite okolu Petersko i Ostrovsko Ezero i Pelagonija. Po smrtta na carot Samuil, go prezel prestolot, na kojshto pretendiral i negoviot bratuched Jovan Vladislav, sin na Aron, postariot brat na Samuil, koj smetal deka ima povekje pravo. Na toa bil pottiknuvan i od Vizantijcite, da go ubie svojot rodnina za da ja Gavril Lesnovski osveti smrtta na tatko mu i da go prezeme prestolot. Gavril Radomir kako vladetel vodel, glavno, defanzivna politika, nastojuvajkji da gi zachuva teritoriite shto gi nasledil od tatko mu. Ne uspeal da go sprechi pohodot na imperatorot Vasilij Ⅱ, koj gi osvoil Prilep i oblasta Raec, a vo Bitola gi zapalil negovite dvorci, no gradot ne go osvoil (1014). Vizantijcite ja osvoile i Meglenskata oblast (1015). Poradi voenata nadmokj na Vizantija, nesredenata vnatreshna situacija vo drzhavata i otvorenite aspiracii na Jovan Vladislav na prestolot, predlozhil skluchuvanje mir. Imperatorot Vasilij Ⅱ ne prifatil. Borbata za vlast ja slabeela drzhavata, Gavril Radomir, iako poznat kako hrabar i iskusen voin, ne uspeal poseriozno da gi zagrozi Vizantijcite i bil prinuden na postojana defanziva. Bil ozhenet so ungarska princeza, so koja go imal sinot Petar Deljan. Po osvojuvanjeto na Larisa (985/6) se ozhenil so ubavata Irina, a bremenata ungarska princeza ja proteral od drzhavata. Letoto 1015 bil ubien od Jovan Vladislav, za vreme na lov kaj mestoto Petersko, na jugozapadniot breg od istoimenoto ezero. LIT.: S. Antoljak, Samuilovata drzhava, Skopje, 1969; S. PirivatriÊ, Samuilova drzhava, Beograd, 1997. K. Adj. Gavril Svetogorec, episkop velichki
Кирилична верзија на написот
ГАВРИЛ Радомир