GABER . (Carpinus L. i Ostrdza Scop., fam. Betulaceae) – pod ova ime se opfateni dvata citirani roda. Vo prviot pripagjaat okolu 50 listopadni vida, rasprostraneti vo Severnata hemisfera, koi imaat mazna kora, usucheno steblo, teshko drvo, ednodomni so ednopolni cvetovi sobrani vo resi i koi se pojavuvaat naprolet so prolistuvanjeto. Plodot e orevche, smesteno vo pazuvata na pricvetna (plodna) lushpa (braktea). Vo RM e zastapen so dva vida: gaber i bel gaber. Vo vtoriot spagjaat desette listopadni vida od Severnata hemisfera, mnogu slichni na prethodnite, a se razlikuvaat po grubata temna kora i mashkite cvetni resi, koi se formiraat vo tekot na esenta prethodnata godina, i po zatvorenite kako kesichki braktei. Kaj nas e prirodno zastapen samo crniot gaber. Drugi vidovi kaj nas: a) gaber (sabuka, vodenika) (C. betulus L.) – arealot mu e vo sredna i juzhna Evropa, vo Mala Azija i na Kavkaz. Vo RM se srekjava edinichna ili kako grupna primesa vo gorunovite i bukovite shumi. Drvo visoko do 25 m, so celi, izdolzheno jajcesti listovi, sitno i dvojno nazabeni. Plodovite se mali, plosnati orevchinja vo pazuva na tridelna braktea; b) bel gaber (C. orientalis Scop.) – vid od jugoistochna Evropa, na istok se protega do Iran. Vo RM e rasprostranet vo zonata na submediteranskata vegetacija, kade shto gradi prostrani formacii (shikari) kako degradaciski stadium na dabovi i drugi shumi. Ma-lo drvo (10-15 m), so letorasti, papki, listovi, cvetovi i drugi organi slichni na prethodniot vid, samo so pomali dimenzii. Brakteite se celi, vo forma na list; v) crn gaber (Ostrdza carpinifolia Scop.) – juzhnoevropski vid, na istok stasuva do Sirija. Vo RM ima opshta rasprostranetost po strmni, karpesti, najchesto varovnichki padini, do 1.500 m n.v. Drvo od sredna golemina (15-20 m), so trkalezno steblo i so temna, ispukana kora. Papkite se zeleni, lis-G Crn gaber tovite slichni na onie od gaberot no neshto pomali, temnozeleni. Brakteata e zatvorena kjesichka. Al. And.
Кирилична верзија на написот
ГАБЕР