ZOGRAFSKI, Dancho (Veles, 23. Ⅳ 1920 – Skopje, 9. Ⅰ 1997) – nauchen rabotnik, istrazhuvach na poshirokoto podrachje na ponovata istorija na makedonskiot narod i posebno na poleto na stopanskata istorija na Makedonija, redoven profesor na Ekonomskiot fakultet vo Skopje, opshtestven deec i pedagog, akademik. Osnovno obrazovanie i gimnazija zavrshil vo rodniot grad (1939), pravo studi-Znameto na Republika Makedonija ral vo Belgrad, a diplomiral vo Dancho Zografski Sofija. Vo Belgrad zavrshil i dvegodishni studii na Institutot za opshtestveni nauki (1950– 1952). Svojot raboten vek go zapochnal kako glaven urednik na v. „Nova Makedonija”. Po osnovanjeto na Ekonomskiot fakultet vo Skopje bil izbran za nastavnik po predmetot Stopanska istorija (1950). Doktoriral na Ekonomskiot fakultet vo Belgrad (1962). Bil dekan na Ekonomskiot fakultet vo Skopje, vo dva mandata ja vrshel funkcijata direktor na Institutot za nacionalna istorija vo Skopje, povekje godini bil republichki i sojuzen pratenik i vrshel drugi odgovorni opshtestveni funkcii. Za dopisen chlen na MANU e izbran vo 1981 g., a za redoven vo 1986. Bil chlen na Pretsedatelstvoto na Megjunarodnata komisija za slavistichki prouchuvanja, chlen na Komisijata za istorija na SKJ, pretsedatel na Komisijata za istorija na SKM, chlen na potesnite redakcii na Istorijata na makedonskiot narod, na istoriite na SKJ i na SKM, urednik na spisanieto „Glasnik” na Institutot za nacionalna istorija, chlen na redakcionite odbori na spisanijata „Istorija”, „Pogledi”, „Acta historicoeconomica Jugoslaviae” i dr. Negoviot nauchen opus go sochinuvaat preku 200 monografii, statii, zbirki na dokumenti i drugi prilozi. Negovite odbrani dela bea publikuvani vo shest knigi (1986). Pokraj opstojnite istrazhuvanja vo soodvetnite fondovi vo arhivite vo zemjata, iscrpni istrazhuvanja vrshel i vo arhivite vo Bel-grad, Zagreb, Saraevo, Sremski Karlovci, Viena, Bon, Potsdam, Koblenc, Frajburg, Bern, Praga, Amsterdam i London. Uchestvuval na brojni domashni i megjunarodni kongresi i nauchni sobiri. Toj e istrazhuvach na zaroduvanjeto na kapitalistichkite elementi vo Makedonija i na makedonskoto socijalistichko i rabotnichko dvizhenje. Negovite istrazhuvanja od oblasta na stopanskata istorija na Makedonija, a posebno onie shto se odnesuvaat na periodot na osmansko-turskoto vladeenje, pretstavuvaat bazichni trudovi od ovaa oblast. IZV. iLIT.: Spomenica po povod 40-godishninata od osnovanjeto na Ekonomskiot fakultet vo Skopje (1950–1990), Ekonomski fakultet, Skopje, 1990; Spomenica po povod 50-godishninata od osnovanjeto na Ekonomskiot fakultet vo Skopje (1950–2000), Ekonomski fakultet, Skopje, 2000; D-r Risto Hristov, Odbrani dela (I– Ⅵ) na akad. Dancho Zografski, „Istorija”, ⅩⅠⅠⅠ, 1–2, Skopje, 1987; D-r Dancho Zografski (1920–1997), MANU, Skopje, 1997; Bibliografija na nauchno-struchni trudovi (na nastavnicite i sorabotnicite na Ekonomskiot fakultet vo Skopje) 1950–2000, 1950–2001, 1950–2003, Ekonomski fakultet, Skopje, 2000; 2002, 2004; d-r Risto Hristov, Izbor od bibliografijata na objaveni trudovi na profesorot d-r Dancho Zografski, „Glasnik” na INI, DJDJIV, 3, Skopje, 1980; D-r Dancho Zografski (1920–1997), MANU, Skopje, 1997. BIB.: Egejska Makedonija vo nashata nacionalna istorija (koavtor), Skopje, 1951; Makedonskiot taen revolucioneren komitet i „Otm’shtenie”, Skopje, 1954; Izveshtai od 1903–1904 godina na avstriskite pretstavnici vo Makedonija, Skopje, 1955; Za rabotnichkoto dvizhenje vo Makedonija do Balkanskata vojna, Skopje, 1950; O radnichkom pokretu u Makedoniji do Balkanskog rata, Beograd, 1951; Jugoslovenskite socijalisti i makedonskoto prashanje, Skopje, 1962; Razvitokot na kapitalistichkite elementi vo Makedonija za vreme na turskoto vladeenje, „Kultura”, Skopje (I izd. 1967, Ⅱ izd. 1980); Avstriski dokumenti za istorijata na makedonskiot narod 1905–1906, I, Skopje, 1976; Avstriski dokumenti za istorijata na makedonskiot narod 1907–1908, t. Ⅱ, Skopje, 1981; Odbrani dela, I- Ⅵ, Skopje, 1986; Za makedonskoto prashanje, Skopje, 1990. R. H. D
Кирилична верзија на написот
ЗОГРАФСКИ, Данчо