VODOZEMCI (Amphibia) – najprimitivna klasa ’rbetnici na koja $ pripagjaat dozhdovnicite, mrmorcite (tritonite), zhabite i crvovidnite beznozhni vodozemci (gimnofioni). Nivna osnovna karakteristika e shto eden del od svojot zhivot go minuvaat vo vodena, a drugiot vo terestrichna sredina (gr. amphi – dva, bios – zhivot). Za razlika od drugite ’rbetnici, koi vo celost se oslobodile od vodenata sredina, kaj povekjeto vodozemci reprodukcijata i polaganjeto na jajcata e povrzano so vodenata sredina. Od oplodenite jajca se izlegnuvaat larvi (kaj zhabite – polnoglavci), koi so proces na metamorfoza (preobrazba) gi dobivaat karakteristikite na vozrasnite vodozemci. Kozhata im e meka i e bogata so zhlezdi, od chij sluzest sekret e postojano vlazhna, bidejkji ima vazhna uloga vo respiracijata (dishenjeto). Za razlika od akvatichnite larvi, koi dishat so zhabri, najgolemiot broj adultni vodozemci poseduva beli drobovi. Setilnite organi kaj niv se adaptirani za zhivot na kopno i tie se prvi ’rbetnici kaj koi se razviva vistinski jazik, kako poseben organ vo usnata shuplina. Polnoglavcite na zhabite se herbivori (rastitelnojadni), dodeka larvite na dozhdovnicite kako i adultnite vodozemci se karnivori (mesojadi). Makedonija ja naseluvaat dva reda od vodozemcite: opashesti vodozemci (5 vidovi) i bezopashesti vodozemci – zhabi (10 vidovi). LIT.: E. N. Arnold, A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe, London, 2002; G. Dzhukikj – M. Kalezikj, The biodiversitdz of amphibians and reptiles in the Balkan Peninsula, vo: „Balkan Biodiversitdz”, Griffiths, Krdzstufek – Reed ed., Dordrecht/Boston/London, 2004, 167–192; J-P. Gasc, A. Cabela, J. Crnobrnja-Isailovic, D. Dolmen, K. Grossenbacher, P. Haffner, J. Lescure, H. Martens, J. Martinez Rica, H. Maurin, M. Oliveira, T. Sofianidou, M. Veith, A. Zuidernjijk, Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe, Paris, 1997; S. Brelih – G. Dzhukikj, Catalogus Faunae Jugoslaviae. IV/2 Reptilia, Academia Scientiarum et Artium Slovenica, Ljubljana, 1974. Sv. P. – V. Sid
Кирилична верзија на написот
ВОДОЗЕМЦИ