VLASOVDEN (11. Ⅱ) – paganski (mnogubozhechki) i hristijanski praznik vo chest na zaginuvanjeto na svetecot Vlasij (11. Ⅱ 316), zashtitnik na domashnite zhivotni, osobeno na zaprezhniot dobitok, praznik vo chest na krupniot dobitok. Sodrzhi elementi povrzani so pochituvanjeto na slovenskiot bog Veles (v). Praznikot se povrzuva za zashtita od bolesta vlas kaj krupniot dobitok. Spored Kuzman shapkarev, bil pochituvan „kako pretsedatel i pokrovitel na volovite i voopshto siot rogat i krupen dobitok”. Eftim Sprostranov svedochi deka toa e neraboten den i za chevlarite. Na ovoj den se pochituvaat opredeleni obredni zabrani za zdravje na dobitokot. ZHenite podgotvuvaat obredni lebovi (kravajchinja, kolach, pita), koi se ukrasuvaat so zrna od pchenka, orevi i susheni plodovi i se razdavaat pred izgrejsonce za zdravje na krupniot dobitok. Vo hristijanskata religija, pak, ovoj praznik se povrzuva so imeto na Sv. Vlasij, episkop od kapadokiski-ot grad Sevastija od vremeto na rimskiot car Dioklecijan (ubien vo 316 g). Toj e zashtitnik na gradot Dubrovnik, poradi shto vo izvorite se srekjava i kako „Republika na Sv. Blasij”. Vo Pirinskiot del na Makedonija e povrzan so zemjodelstvoto – za osiguruvanje na poln klas i se pravat kurbani. Vo Nevrokopsko na volovite im se dava obreden leb, a poradi nivnoto mukanje, poznat e i kako Mukovden. Sega vekje ne se praznuva. LIT.: E. Sprostranov, Ot Ohrid, „Sbornik za narodni umotvoreni® i knizhnina”, t. ⅩⅤⅠ–ⅩⅤⅠⅠ, Sofi®, 1890, 27; M. Arnaudov, Bljlgarski narodni praznici, obi=ai, vdjrvanidj, pesni i zabavi prez cdjlata godina, Sofidj, 1943, 57-58; D. Marinov, Narodna vdjra i religiozni narodni obi=ai, „Sbornik za narodni umotvorenidj i narodopis, kn. 28, So-fidj, 1914; Kuzman A. shapkarev, Izbrani dela, tom chetvrti, Obichai, obredi, nosii. Priredil Tome Sazdov, Skopje, 1976, 115; Marko Kitevski, Makedonski praznici, Skopje, 2001. S. Ml.
Кирилична верзија на написот
ВЛАСОВДЕН