„USPENIE NA SV. BOGORODICA“ (Manastir Treskavec) – manastirska crkva izgradena pod Zlatovrv, na okolu 10 km od Prilep. Kompleks od povekje gradbi nastanati vo razlichni vremenski periodi. Deneshnata crkva ima forma na ednokorabna gradba, Crkvata „Uspenie na Sveta Bogorodica“, Zlatovrv, Prilepsko raschleneta vo nekolku travei, so petostrana oltarna apsida od nadvoreshnata strana. Nad centralniot del se izvishuva kupola. Na juzhnata strana prvobitno se naogjala kula-pirg, so prizemna kapela, od koja e zachuvan samo zapadniot dzid, so fresko-naslikanite portreti na ktitorite. Vo ⅩⅣ v. od zapadnata strana bil dograden prostor so kalota, od severnata strana bil izgraden paraklis, a od zapadnata i od juzhnata strana golema priprata, nad koja se nadvishuvaat dve kubinja. Freskozhivopisot vo kompleksot od povekje gradbi poteknuva od razlichni vremenski periodi. So sredstvata na car Dushan (1334– 1343) bile naslikani sceni so ilustracii na Kalendarot (januari, mart, april, juni, avgust), prosledeni so tekstovi na stihovite od poznatiot poet Hristifor od Metilena (Ⅺ v.). Kon sredinata na ⅩⅣ v., so sredstva na tepchijata Gradislav, bila dogradena juzhnata kapela, koja denes vo celina ne postoi. Na delumno zachuvaniot zapaden dzid ostanale portretite na ktitorot Gradislav i negovata zhena. Vo 1431 g. vo nishata nad juzhnata vrata shto vodi vo naosot bila naslikana fresko-ikona so likot na Bogorodica. Naosot na crkvata e zhivopisan kon krajot na ⅩⅤ v. Avtorot, koj ne e poznat, slikajkji gi figurite od prvata zona vo cel rast, se trudel da gi pretstavi vo bogato ukraseni blagorodnichki obleki, so raskoshni kapi na glavite. Vo 80-tite godini na ⅩⅤⅠ v. bila ob-novena i zhivopisana oltarnata apsida (sredstvata za taa cel gi obezbedil Stojan Hrnchev), a vo 1849 g. krushevskite zografi gi slikale slepata kalota i zapadniot dzid na naosot. Vo manastirskiot kompleks se naogja starata trpezarija so delumno zachuvani originalni kameni masi i klupi. LIT.: J. IvanovÍ, BÍlgarski starini izÍ Makedoniя, Sofiя, 1931; V. Petkovi¢, Pregled crkvenih spomenika kroz povesnicu srpskog naroda, Beograd, 1950; V. J. –uri¢, Vizantijske freske u Jugoslaviji, Beograd, 1974; B. Babikj, Kulturno bogatstvo na Prilep od Ⅴ do ⅩⅠⅩ v., Bel-grad, 1976. K. B.
Кирилична верзија на написот
УСПЕНИЕ НА СВ