SVETI KUZMAN I DAMJAN – hristijanski pravoslavni praznici vo chest na svetite Kuzman i Damjan, vo narodot poznati kako Sveti Vrachi (14/1 Ⅵ i 14/1 Ⅺ). Narecheni se besrebrenici ili bezmitni, zatoa shto besplatno gi lekuvale siromashnite bolni. Na ikonata svetite vrachi Kuzman i Damjan se pretstaveni zaedno, so krstovi vo racete ili so kutivche so lekovi i so lazhiche so koe na bolnite besplatno im davale od lekovite. Esenskiot praznik povekje se praznuva i e povrzan so domashni sluzhbi. Vo narodniot zhi-Ikonata „Sv. Kuzman i Sv Damjan“, Ohrid (ⅩⅤⅠ v.) se zanimavaat so narodna medicina, lekuvanje so bilki, baenje i sl. LIT.: Marko Kitevski, Makedonski praznici, Skopje, 2001. M. Kit. „SVETI LEONTIJ“ & manastirski kompleks crkvi vo s. Vodocha (Strumichko). Kupolnata bazilika bila izgradena vrz delovi od temelite na najstariot objekt izgraden vo Ⅶ–Ⅸ v. Vo Ⅹ v., vo vremeto na vladeenjeto na car Samuil, del od kupolnata bazilika bil obnoven. Zapadnata kupolna crkva posvetena na Bogorodica Eleusa – Vovedenie bila izgradena vo periodot 1018 – 1037 g. Srednata kupolna crkva bila izgradena kon krajot na Ⅺ i pochetokot na ⅩⅠⅠ v. Vo ⅩⅠⅠ v. kon zapadnata kupolna crkva bil dograden juzhniot paraklis, a vo ⅩⅤⅠⅠⅠ v. kon srednata kupolna crkva bil dograden i juzhniot vestibil. Vo ⅩⅠⅠ–ⅩⅣ v. kon zapadnata kupolna crkva bil dograden i zapadniot aneks, a vo ⅩⅣ–ⅩⅤ v. bil dograden ili obnoven i postariot severoistochen aneks. Se smeta deka togash bil izgraden i otvoreniot trem na juzhnata strana od kompleksot hramovi. Objektite shto go sochinuvaat manastirskiot kompleks od vremeto koga bil izgraden prviot objekt, kako i onie shto bile izgradeni podocna, bile freskozhivopisani, no do denes e zachuvan samo mal del od niv. Najznachajni se pretstavite na dvajcata gjakoni: sv. Isavrij i sv. Evplos, za koi vrz osnova na stilskite karakteristiki se pretpostavuva deka poteknuvaat od Ⅺ v., so analogii na freskozhivopisot na „Sv. Sofija“ vo Ohrid. Kompleksot hramovi e celosno konzerviran i restavriran. LIT.: P. Miljkovikj-Pepek, Vodocha, Skopje, 1975. K. B.
Кирилична верзија на написот
СВЕТИ КУЗМАН И ДАМЈАН