SOEDINETITE AMERIKANSKI DRZHAVI I MAKEDONIJA (VRSKI I ODNOSI) (1876–). Ako se iskluchi dejnosta na amerikanskite protestantski misioneri vo Makedonija, SAD projavile ponaglasen interes vo vremeto na Istochnata kriza vrz osnova na izvestuvanjata na Amerikanskoto konzulsko agentstvo vo Solun za nastanite vo Makedonija i za Carigradskata konferencija (1876– 1877), koga bil podgotven i bil pretstaven predlog za avtonomija na Makedonija. Na odnosot na SAD kon Makedonija i kon makedonskoto prashanje vo pochetokot na ⅩⅩ v. povlijaele: nastanot „Mis Ston“ (1901) – plenuvanjeto na amerikanskata misionerka Elen Stoun od revolucionerite na MRO; akcijata na „Gemidjiite“ vo Solun i osobeno Ilindenskoto vostanie (1903). Vo SAD se pojavilo promakedonsko dvizhenje i diplomatijata na SAD po Vostanieto se zastapila za poradikalni reformi vo Makedonija, no direktno ne se angazhirala. Vo vremeto na odrzhuvanjeto na Mirovnata konferencija vo Bukuresht (1913) SAD intervenirale so nota do vladite-uchesnichki so baranje vo dogovorot za mir da se vnese odredba za garantiranje na pravata (gragjanski i verski) na anektiranite teritorii od balkanskite drzhavi. Vo Vtorata svetska vojna SAD ispratile svoja voena misija pri Glavniot shtab na Makedonskata vojska, go poddrzhale i go priznale sozdavanjeto na makedonskata nacionalna drzhava Demokratska Federalna Makedonija vo DFJ (1944), oficijalno soopshteno od shefot na Misijata na Vtoroto zasedanieto na ASNOM. Po proglasuvanjeto na drzhavnata samostojnost na RM, SAD se solidariziraa so Grcija za nepriznavanje na drzhavnata nezavisnost pod ustavnoto ime i za nejzin priem vo OON pod imeto Poraneshna Jugoslovenska Republika Makedonija, pod koe ime i vospostavija diplomatski odnosi. Po promenata na stavot, i SAD ja priznaa RM pod ustavnoto ime. LIT.: Hristo Andonov-Poljanski, Odnosot na Soedinetite Amerikanski Drzhavi kon Makedonija i kon makedonskoto prashanje vo ⅩⅠⅩ vek i vo periodot na Ilindenskoto vostanie, Makedonskoto prashanje, Skopje. 1990; Mihajlo Minoski, Soedinetite Amerikanski Drzhavi i Makedonija (1869-1919), Skopje, 1994; ASNOM, dokumenti I, 2, Skopje, 1984. M. Min.
Кирилична верзија на написот
СОЕДИНЕТИТЕ АМЕРИКАНСКИ ДРЖАВИ И МАКЕДОНИЈА