SANDANSKI, Jane (s. Vlahi, Melnichko, 31. I 1872 – m. Pirin Pl., Melnichko, 22. Ⅳ 1915) – istaknat revolucioner, vojvoda i rakovoditel na TMORO – VMORO. Zavrshil Ⅱ klas progimnazija vo Dupnica, Bugarija, i se samoobrazoval. Kako mladinec bil aktiven megju makedonskata emigracija vo Dupnica. Vo 1895 i 1897 god. bil uchesnik vo chetnichkoto dvizhenje organizirano od VMK. Vo 1899 god. se zapoznal so Goce Delchev i so GJorche Petrov i preminal vo TMORO. Vo 1901 god. od Delchev bil ispraten za vojvoda vo pogranichnite regioni na Serski-Jane Sandanski ot okrug za zashtita na organizacionata teritorija od navleguvanje na vrhovistite. Bil glaven organizator na plenuvanjeto na mis Elen Ston. Se protivel na reshenijata na Solunskiot kongres (1903) za vostanie. Po zapochnuvanjeto na vostanieto go podgotvil i go izvel Krstovdenskoto vostanie vo Serskiot revolucioneren okrug. Uchestvuval na Rilskiot kongres (1905) i na okruzhnite kongresi vo Serskiot okrug. Po negovo zastapuvanje bila donesena osuda i izvrshena likvidacijata nad Ivan Garvanov i na Boris Sarafov (1907). Sorabotuval so mladoturcite (1908) i uchestvuval vo Mladoturskiot pohod na Carigrad pri detroniranjeto na sultanot Abdul Hamid Ⅱ (1909). Bil istaknat pretstavnik na Narodnata federativna partija, so chie rakovodstvo podocna doshol vo sudir. Uchestvuval vo Prvata balkanska vojna, go oslobodil Melnik i kako prethodnica na Bugarskata armija dejstvuval pri zazemanjeto na Rupelskata Tesnina. So svojata pridruzhba vlegol vo Solun (1912), kade shto doshol vo sudir so bugarskite oficeri poradi svoite stavovi za avtonomna i nezavisna Makedonija. Bil ubien od zaseda od svoite idejni protivnici (T. Aleksandrov) na Pirin Planina. Bil golem protivnik na vrhovizmot i na bugarskata zavojuvachka politika kon Makedonija. Negovoto delo go prodolzhile negovite sledbenici- sandanistite. IZV.: Spomeni na I.H. Nikolov, D. Gruev, B. Sarafov, J. Sandanski, M. Gerdjikov, d-r H. Tatarchev, struchna redakcija d-r Ivan Katardjiev, Skopje, 1995. LIT.: Mersiя Makdermot, Za svoboda i sÍvÍrÈenstvo. Biografiя na Âne Sandanski, Sofiя, 1978; M. Pandevski, Jane Sandanski 1872–1915, Bibliografski prilozi, Skopje, 1985. V. GJ. Voislav Sanev
Кирилична верзија на написот
САНДАНСКИ, Јане