Архиви: Glossary

Description.

ZOOLOSHKI ZAVOD

ZOOLOSHKI ZAVOD – nauchnoistrazhuvachka ustanova vo ramkite na Institutot za biologija na PMF vo Skopje. Nauchnoistrazhuvachkata dejnost na Zooloshkiot zavod se odviva glavno vo dve nasoki: 1) faunistichki, zoogeografski, ekoloshki i zoocenoloshki istrazhuvanja na oddelni grupi zhivotni i 2) histoloshki, odnosno citoloshki istrazhuvanja na oddelni organi kaj nekoi zhivotni, glavno ’rbetnici. Formiran e vo 1946… Continue reading ZOOLOSHKI ZAVOD

ZULFIKJARI, Azem

ZULFIKJARI, Azem (Azem Zulfiljari) (s. Raven, Gostivarsko, 6. Ⅻ 1925) – politichar i opshtestvenik. Bil chlen na SKM (od 1948). Ja zavrshil Visokata shkola za politichki nauki vo Belgrad (1962). Bil uchitel, prosveten inspektor, shef na Otsekot za prosveta na Sobranieto na Opshtina Gostivar, potpretsedatel na Okoliskoto sobranie vo Tetovo, pretsedatel na Sobranieto na Opshtina… Continue reading ZULFIKJARI, Azem

ZURLA

ZURLA -. muzichki naroden duvachki instrument so dve jazichinja od tipot na oboa. Spored razlichnite golemini, vo Makedonija se koristele tri vida zurli: kaba (najgolema), jaramkaba (sredna) i djura (najmala). Najchesto se izrabotuva od oreovo drvo, vo dva dela. Pogolemiot cevchest del zavrshuva vo Makedonska zurla konusna forma, so vkupna dolzhina od 600-630 mm, 480-540… Continue reading ZURLA

АЛЕКСАНДАР Ⅰ

АЛЕКСАНДАР Ⅰ (шАле´џандроз А´ À Филе´ллхноз Алеџандрос И Пхилхелленос / 498 г. пр.н.е. – 454 г. пр.н.е.) – македонски крал од династијата Аргеади; постар син на Аминта И; владее во Долна Македонија од Олимп сћ до р. Струма (Стрѕмон) и во еден дел од Горна Македонија (Линкестида, Орестида, Елимеја); подоцна наречен „Филхелен” („Љубител на Хелените”).… Continue reading АЛЕКСАНДАР Ⅰ

АНТИЧКИ МАКЕДОНЦИ – палеобалканска популација од индоевропско потекло; посебен ет-нос што се формира во Ⅷ в. пр.н.е. од популации што уште во Ⅲ милениум го населуваат Централниот Балкан. Во етногенезата на Македонците влегуваат повеќе етноси што живееле на територијата на античка Македонија: Бриги (Фриги во Мала Азија), Пајонци, Пелагонци, Линкести, Енгелани, Дасарети, Орести, Еордаи, Елимеи, Ботиајци, Пиеријци, Алмопи, Мигдонци, Крестонци, Бисалти, Еордајци, Едони и др. помали етноси. Во Ⅷ в. започнува процесот на обединување на македонските племиња во единствена држава со македонските кралеви од династијата Аргеади, која прераснува во светска империја во времето на Александар Ⅲ (336–323 г. пр.н.е.). Античките извори сведочат за посебноста и другоста на а. Македонци во однос на др. соседни етноси: Хелени, Тракијци, Илири. Античкиот театар во Хераклеја (Ⅱ в.) Посебноста се препознава по: македонската басилеја (монархија) со наследна династија и „македонски закони” (сп. античките политиколози); посебните но и општите балкански обичаи, обреди и свечености посветени на македонските божества и на митските херои Каран, Темен, Македон, Мида, култовите (култ на водата Беди, култ на сонцето, кучето) и мистичните култови на божествата: Бакхос, Сабасиос, Ѕеирена, Херакле, Орфеј, Музи; посебниот македонски јазик (според Хелените, Македонците се „барбари”, поради различниот менталитет, а јазикот им е „барбарски” – неразбирлив). Покрај многубројните потврди кај античките автори за посебниот македонски јазик, објавени и недоволно етимолошки потврдени се само 150 македонски глоси, кои покажуваат дека македонскиот е индоевропски јазик, сроден со бригискиот и со другите индоевропски јазици. По паѓањето на Македонија под римска власт (146 г. пр.н.е.) започнува процесот на романизирање на населението. Присуството на римските војски, но и на Готите, Хуните, Аварите и Словените носи промени во етничкиот состав на автохтоното население. Словенскиот етнос, како доминантен, влегува во етногенезата на Македонците, ги наметнува словенскиот јазик и словенската култура, а христијанството, кое се шири од самиот почеток (воⅠ.в. н.е.), во Ⅳ в. станува главно обележје на Македонците, коешто е потврдено со многубројните христијански базилики и сесловенски просветители. ЛИТ.: Херодотус, 4 Волс., Харвард Универитѕ Пресс, 1960; Тхуцѕдидес, 4 Волс., Харвард Университѕ Пресс, 1958; Полѕбиус, Тхе Хисториес, 6 волс. Харвард Университѕ Пресс, 1960; Н. Г. Л. Хаммонд, Тхе Мацедонин Стате, Оџфорд, 1989; Е. Петрова, Бригите, Скопје, 1996; Н. Проева, Студии за античките Македонци, Скопје, 1997; Историја на македонскиот народ, 1, Скопје, 2000; Ф. Папазоглу, Историја на хеленистичкиот период, Скопје, 1995; М. Бошкоски, Имињата Македонија и Македонци во средновековните извори, Скопје, 2003; А. шукарова, Филип Ⅱ Македонски и атинските ретори, Скопје, 2003. А. шук.

ANTICHKI MAKEDONCI Кирилична верзија на написот 0.39124  

БОЗДОГАН

БОЗДОГАН (БОЗДУГАН; БУЗДОВАН; ТОПУЗ) – железна боцлива топка со рачка како бојно ладно удирачко и фрлачко оружје на јунаците за блиска борба. Обично се состоело од глава со 3-18 пера и рачка со должина од 0,5 до 0,8 м. На нашите прос-тори бил употребуван во стариот и во средниот, а поретко по ⅩⅤⅠ век. Се… Continue reading БОЗДОГАН