ONA (Osloboditelna narodna armija), UCHK/UÇK (Ushtria Çlirimtare Kombëtare) – voena (oruzhena) formacija sostavena od okolu 7.000 lica, obuchuvani vo kampovi za obuka vo Albanija i na Kosovo, od amerikanski i od britanski SAS i padobranski polkovski oficeri. Tesno povrzana so Osloboditelnata armija na Kosovo – UCHK. ONA e formirana vo esenta na 1999 g. od poraneshni regruti sobrani okolu Ra-mush Haradinaj; vo nejziniot sostav vleguvaat znachajna brojka poraneshni borci na UCHK (Kosovo); komandantot vo ONA G’zim Ostreni e visoko pozicioniran vo Kosovskiot zashtiten korpus; bazata na Albancite vo vremeto na vojnata vo 2001 g., nadvor od RM, e locirana vo Prizren, Kosovo; od Kosovo vooruzhenite bandi, grupite, kako i neregularnite sili i platenici shto izvrshuvaat operacii, vrshat upad na teritorijata na RM; vo Prizren se potpishuva Prizrenskata deklaracija megju Ahmeti, Imeri i DJaferi). Prviot (raketen) napad ONA go vrshi na 18. I 2001 g. vrz policiskata stanica vo s. Oslomej, Kichevsko; na 22. I 2001 g. go izveduva prviot poseriozen oruzhen napad so poteshki posledici, a vo juni 2001 g. SAD ja stava na crnata lista. Do avgust 2001 g. ONA izveduva seriozni voeni operacii, vo koi se izvrsheni i megjunarodni (voeni) zlostorstva. Proklamiranata cel na ONA e sushtinski preuredena RM, kako drzhava na dva ramnopravni naroda. Potpishuvanjeto na Ramkovniot dogovor podrazbira i soglasnost za otkazhuvanje od separatistichkite ambicii, pochituvanje na instituciite na RM, razoruzhuvanje i amnestija za site izvrsheni dela, osven storenite megjunarodni zlostorstva. Operacijata na razoruzhuvanjeto teche vo periodot na odvivanjeto na NATO misijata „Sushtinska predizvikuva akcija za „razoruzhuvanje“ organizirana od makedonskite mediumi i silno poddrzhana od makedonskiot narod (7. Ⅸ 2001). Razoruzhuvajkji se od s“ shto mu doagja na raka (stari sadovi, tendjerinja, stapovi, morkovi itn.), makedonskiot narod na cinichen i majtapchiski nachin go izrazuva revoltot kon t.n. razoruzhuvanje (najmnogu od staro i neupotreblivo oruzhje, dobar del vistinski muzejski eksponati) vo prisustvo na „megjunarodnata zaednica“, koja go sobira samo dobrovolno predadenoto oruzhje. Sleduva donesuvanjeto na Zakonot za amnestija za krivichnite dela povrzani so vojnata do 26. Ⅸ 2001 g. (8. Ⅲ 2002) i usvojuvanjeto na Amandmanite na Ustavot od 1991 g. (16. Ⅺ 2001). Procesot na transformacijata na ONA, preku Koordinativniot sovet na Albancite vo Makedonija, se odviva do 5.Ⅵ 2001 g., koga e formiran noviot politichki subjekt DUI, koj na izborite na 15. Ⅸ 2001 g. vleguva vo Sobranieto na RM kako najbrojna albanska partija, so koja pobednichkata predizborna koalicija SDSM-LDP pravi vladina koalicija. IZV.: „Dnevnik“, „Utrinski vesnik“, Skopje, 7. Ⅸ 2001. LIT.: Mitre Arsovski, Stojan Kuzev, Risto Damjanovski, Vojnata vo Makedonija vo 2001, Skopje, 2006. T. Petr.
Кирилична верзија на написот
ОНА