ODDELENIE ZA ZASHTITA NA NARODOT (OZN) (Drvar, 13 maj 1944) – voena sluzhba za bezbednost. Bilo formirano po odluka na VSH na NOV i POJ. Vo prvite voeni godini vo Makedonija taa dejnost bila vo nadlezhnost na mesnite „narodni“, „selski“ ili „partizanski strazhi“ (1941–1942), a potoa na „izvestitelnata sluzhba“ i na „narodnata milicija“ (1943–1944). Odlukata za formiranje na OZN vo Makedonija bila donesena na sostanok na CK na KPM vo s. Ramno, Kumanovsko. Tuka za taa cel bil dojden od Vis i instruktorot na OZN za Jugoslavija Mijat Vuletikj, koj donel i Upatstvo za organizacija na rabotata, a bilo izbrano i rakovodstvo na OZN za Makedonija pri Poverenstvoto za narodna odbrana na NKOJ. Potoa negovata dejnost bila oficijalizirana (s. Melnica, Veleshko, 13. Ⅴ 1944) za borba protiv domashnite predavnici i terorizmot na slobodnata i na neoslobodenata teritorija. Podocna bilo osamostoeno na slobodnata teritorija vo Kumanovsko (vtorata polovina na 1944), shto znachelo celosno odvojuvanje na razuznavachkite od bezbednosnite funkcii i OZN stanalo edinstven razuznavachki centar. So donesuvanjeto na prviot Ustav na FNRJ, vo ramkite na Ministerstvoto za odbrana bila formirana Kontrarazuznavachkata sluzhba na JNA (KOS), a OZN bilo odvoeno od ova Ministerstvo i vleglo vo sostavot na Ministerstvoto za vnatreshni raboti – Uprava za drzhavna bezbednost (UDB). IZV.: Vo sluzhba na narodot, Sekjavanja na Niche Gogov, „Budnost“ (dodatok na v. „Vecher“), DJDJVI, 7710, Skopje, 12. Ⅴ 1988, 4; Postoeshe zhelezna disciplina, Sekjavanje na Metodija Dimovski–Svat, (dodatok na v. „Vecher“), DJDJVI, 7710, Skopje, 12. Ⅴ 1988, 5. LIT.: Femi Mucha, Ragjanjeto na OZNA (1-5). Tri decenii na Sluzhbata za bezbednost, „Nova Makedonija“, DJDJDJ, 9801, Skopje, 8–12. Ⅴ 1974, 3; Bane Ivanovski, Kako beshe sozdadena OZNA na Makedonija. Po povod 13 Maj – Den na Sluzhbata za bezbednost, „Nova Makedonija“, DJLIII, 14476, Skopje, 13. Ⅴ 1987, 4; Bogomil D. Konstantinov, OZN-a niz viorot na vojnata. (1-3), „Vecher“, DJDJVII, 8058, Skopje, 29, Ⅵ 1989, 19. S. Ml. Hju Vistan Odn
Кирилична верзија на написот
ОДДЕЛЕНИЕ ЗА ЗАШТИТА НА НАРОДОТ