MITROVDEN – kalendarski praznik posveten na svetiot velikomachenik Dimitrij (8. Ⅺ/26. DJ). Poznat e i kako Mitroen. Sv. Dimitrij zhiveel vo tretiot vek. Roden e vo Solun i bil sin na gradonachalnikot na ovoj grad. Podocna i samiot toj stanal gradonachalnik. Poradi toa shto bil hristijanin, nastradal na 26 oktomvri (s.s.) 306 ili 290 g. Spored narodnata podelba na godinata na dva dela, poradi znachitelno namaleniot den, studenoto vreme i sl., so ovoj den zavrshuva letniot period od godinata i zapochnuva zimskiot. Ottuka i narodnata poslovica: „Dojde li Mitrovden, chekaj si GJurgjovden“. Mnogu semejstva vo Makedonija Mitrovden go imaat kako domashen praznik i go praznuvaat so domashni sluzhbi, so mesenje obredni lebovi, chekanje gosti i sl. Vo nekoi mesta se odrzhuvaat i pomasovni panagjuri. Na sveti Dimitrija mu se posveteni i golem broj crkvi i manastiri vo Makedonija. Na ovoj den se glavuvale selskite protugjeri, govedari, momoci, ovchari i sl. za polovina godina do GJurgjovden ili do sledniot Mitrovden. Za momocite na toj den se podgotvuvala vechera i im se isplakjala rugata (zarabotuvachkata) za izminatiot period. Mitrovden go praznuvale i Turcite i go vikale Kasim i togash se organiziral mitrovdenski lov (kasimavna). LIT.: Srpski narodni obichaji u ™ev—eliskoj kazi, prikupio i opisao Stefan Tanovi¢, uchitelj, Beograd, 1927; Marko K. Cepenkov, Makedonski narodni umotvorbi, kn. 9, Narodni veruvanja, Detski igri, Skopje, 1972; Marko Kitevski, Makedonski praznici, Skopje, 2000. M. Kit.
Кирилична верзија на написот
МИТРОВДЕН