KRUSHEVSKI MANIFEST – fragment od dramata „Ilinden” na Nikola Kirov-Majski, objavena (kako sopstveno izdanie) na makedonski jazik vo Sofija vo 1923 g. Vo megjuvoeniot period od rabotnichkoto dvizhenje i vo tekot na NOB ovoj tekst beshe proglasen kako Proklamacija na shta-bot na krushevskite ilindenski vostanici ili Krushevski manifest (1903). Krushevchanecot Majski vo svojata drama, napishana dve decenii po Ilinden, vosproizveduva nastani vo duhot na negovata togashna federalistichka politichka koncepcija i tie idei mu gi stava vo ustata na N. Karev kako dramski lik. Poznato e, megjutoa, od vremeto na Vostanieto (1903) edno kratko pismo na turski jazik upateno (kako pechaten tekst i so nadlezhen pechat) do „uglednite Turci” vo Makedonija, vo koeshto pishuva: „Makedonskiot centralen revolucioneren komitet reshi da stapi vo borba za da izvojuva spravedliva i humana administracija namesto segashnata, kojashto e ednakvo teshka i za hristijanite i za muslimanite. Borbata vekje zapochna i Komitetot chuvstvuva dolg da im se obrati na uglednite Turci shto zhiveat ovde so molba da gi uspokojat svoite brakja za da ne gledaat neprijatelski na Vostanieto. Vostanicite kje se vozdrzhuvaat od sekakvi neprijatelski dejstvija protiv mirnoto naselenie, ako samoto toa ne im pravi shteti na vostanicite. A po nashata pobeda toa kje se polzuva, kako i nie, so blagodejanijata na dobienata od nas sloboda.” IZV.: N. K. Majski, Drama vъ petÏ d‹jstviя.Kartini izъ velikoto makedonsko vъzstanie pr‹zъ 1903 god. Pъrvo sobstveno izdanie, Sofiя, 1923, 36–38; istiot, Epopeяta na Krushovo, Sofiя, 1955 – romanizirana istorija vo rakopis, AM, f. Nikola Kirov Majski, k. 3.LIT.: Blazhe Ristovski, Stoletija na makedonskata svest. Istrazhuvanja za kulturno-nacionalniot razvitok, Skopje, 2001, 319–320; Blagoj Stoichovski, Nikola Kirov Majski, Skopje, 1990, 208–220. Bl. R. Borbeniot pat na Krushevskiot narodnoosloboditelen partizanski odred „Pitu Guli” KRUSHEVSKI NARODNOOSLOBODITELEN PARTIZANSKI ODRED „PITU GULI”
Кирилична верзија на написот
КРУШЕВСКИ МАНИФЕСТ