ISAIJA SERSKI (dieceza na Lipljanskata episkopija na Kosovo, megju 1300 i 1310 – svetogorskiot manastir „Sveti Pantelejmon”, po 1375) – monah, srpski diplomat i knizhevnik. Napushtajkji go semejstvoto na tatkoto GJorgji i majkata Kalina, prvin se zamonashil vo Osogovskiot manastir kaj Kriva Palanka, kade ja zapochnal i knizhevnata dejnost, a potoa zaminal na Sveta Gora kaj igumenot Arsenij vo Hilendarskiot manastir (pred 1330). Po negovata smrt (sredina na 1348), so svojot uchenik Silvester zaminal vo isposnishtvo vo svetogorskiot manastir „Sv. Pavle”, a potoa vo svetogorskiot manastir „Sveti Pantelejmon”, kade shto bil igumen 20 godini. Propatuval povekje mesta (megju 1353 i 1363). Ja imal doverbata i naklonetosta na srpskiot vladetel Stefan Dushan. Se zanimaval so preveduvachka dejnost. Bidejkji negovata dejnost bila tesno povrzana so upravnata edinica na Serskata drzhava, poznat e kako Serski. Po baranje na serskiot mitropolit Teodosij, gi prevel delata na Psevdo-Dionisij Areopagit (1371). Kako pogovor kon prevedenata „Aeropagika”, ostavil i svoj letopisen raskaz za posledicite vo Makedonija po Marichkata bitka (26. IX 1371), vo literaturata poznat kako „Raskaz za razoruvanjeto na Makedonija od Turcite vo 1371 g.”. LIT.: Arhim. N. DuchiÊ, Monografija Hilandara, V. ZHivotopis starca Isaije koji je zhivio u ⅩⅣ vijeku, „Glasnik Srpskog uchenog drushtva”, knjiga 56, Beograd, 1884, 63-77; V. MoshinÝ, ZHitie starca Isaii, igumena Russkago monastir® na Afone, „Sbornikъ Russkago arheologicheskago obÈestva vъ Korolevstve Ágoslavii”, tomъ Ⅲ, Belgradъ, 1940, 125–167; Mihajlo Georgievski, Isaija Serski i negoviot istorisko-literaturen raskaz za preveduvanjeto na bogosluzhbenite knigi od grchki na slovenski i za porobuvanjeto na Makedonija od Turcite vo 1371 godina, „Sovremenost”, DJDJVI, 4-5, Skopje, 1976, 299-302; ™orÚe TrifunoviÊ, Pisac i prevodilac inok Isaija, Krushevac, 1980, 6977; Krasimir Stanchev, Areopagitskiot korpus v prevoda na Isaй® Serski. Arheografski belezhki, „Arheografski prilozi”, 3, Beograd, 1981, 145-152; GJorgji Pop-Atanasov – Ilija Velev – Maja Jakimovska, Tvorci na makedonskata literatura IX-ⅩⅤⅠⅠⅠ vek, Skopje, 2004, 141–151. S. Ml. Jon Isaja
Кирилична верзија на написот
ИСАИЈА СЕРСКИ