INICIJATIVEN ODBOR za organiziranje na Makedonska pravoslavna crkva vo NOB (1943 – 1945) – telo na makedonskoto pravoslavno sveshtenstvo vo NOB (1943) za reshavanje na makedonskoto crkovno prashanje. Zapochnalo samoinicijativno da organizira makedonska pravoslavna crkva – so bogosluzhba na makedonski jazik, so makedonska tradicija i arhijerei Makedonci. Prvata inicijativna grupa za crkovno-administrativno organiziranje ja sochinuvale sveshtenicite Kiril Stojanov, Nikola Apostolski i Metodi Gogov (podocneshen arhiepiskop Mi-hail). Vo oktomvri 1944 g. vo s. Vranovci bil formiran Inicijativen odbor sostaven od sveshtenicite Metodi Gogov, Veljo Manchevski, Pande Popovski, pop shakjo i Spiro Damevski. Odborot osnoval arhijerejski namesnishtva i duhovni odbori od tri chlena vo site okolii vo Makedonija (prvite vo Prilep i Bitola). Pod pretsedatelstvo na protojerej-stavrofor Nestor Popovski Inicijativniot odbor go organiziral crkovno-duhovniot zhivot vo Makedonija za da gi reshava problemite na sveshtenstvoto i vernicite od verski, duhoven, crkovno-sudski, prosveten i socijalen karakter. Go podgotvil i go svikal Prviot crkovno-naroden sobor vo Skopje (5. Ⅲ 1945) za organiziranje na Makedonskata pravoslavna crkva. Vodel razgovori so srpskite patrijarsi Gavrilo Dozhikj, Vikentie Prodanov i German i podnesol nekolku rezolucii od imeto na sveshtenstvoto i pravoslavniot narod vo Makedonija za sozdavanje samostojna Makedonska pravoslavna crkva. Go organiziral Vtoriot crkovnonaroden sobor (1958), na koj beshe vozobnovena Ohridskata arhiepiskopija i proglasena Makedonskata pravoslavna crkva so svoj poglavar – arhiepiskopot Dositej. LIT.: Slavko Dimevski, Istorija na Makedonskata pravoslavna crkva, Skopje, 1989; Ratomir Grozdanoski, Mihail Arhiepiskop Ohridski i Makedonski, Skopje, 1994; Ratomir Grozdanoski, Stefan Arhiepiskop Ohridski i Makedonski, Skopje, 2000; Done Ilievski, Makedonskoto pravoslavno sveshtenstvo vo borba za nacionalna i crkovna sloboda, Skopje, 1987; istiot, Avtokefalnosta na Makedonskata pravoslavna crkva, Skopje, 1972. Rat. Gr. Zapisnik od zaednichkata sednica na Inicijativniot odbor i Glavniot shtab na Makedonija za svikuvanje na ASNOM (6. Ⅴ 1944)
Кирилична верзија на написот
ИНИЦИЈАТИВЕН ОДБОР за организирање на Македонска православна црква во НОБ