ILJOSKI, Vasil (Krushevo, 20. Ⅻ 1902 – Skopje, 1. XI 1995) – dramski pisatel, eseist, kritichar, knizheven istorichar, akademik. Toj e eden od vtemeluvachite na makedonskata dramska literatura, avtor na prvoto dramsko delo na makedonski jazik prikazhano na scenata na Kralskiot skopski teatar megju dvete svetski vojni. Zavrshil Filozofski fakultet vo Skopje. Dolgi godini rabotel kako profesor na Vishata pedagoshka shkola (segashen Pedagoshki fakultet) vo Skopje. Bil chlen na DPM od samoto negovo formiranje (1947), a stanuva i chlen na MANU neposredno po nejzinoto formiranje. Dramski tekstovi pochnuva da pishuva ushte vo gimnaziskite denovi, a vekje oformeni ednochinki, koi dozhivuvaat i scenska izvedba, sozdava kako student. Pishuvanjeto na makedonski, na krushevskiot i na kumanovskiot dijalekt, go pravi so cel da ukazhe na jazichnata posebnost, no i na koloritnosta na makedonskiot jazik. Ovaa tendencija osobeno doagja do izraz vo ti-pichno bitovo-socijalnata drama vo 5 china „Bezhanka” (podocna preimenuvana „Begalka”), premierno prikazhana na 16. Ⅵ 1928 g. Pokraj odlichniot priem kaj publikata, taa e simnata od repertoarot i povtorno prikazhana duri vo sezonata 1936/37 (koga na scenata na Kralskiot skopski tea-tar e postavena i dramata „Pechalbari” od Anton Panov). Vo toj period ja pishuva (na srpski jazik) komedijata vo 3 china „Nagazio chovek” (poznata kako „CHorbadji Teodos”), koja e premierno izvedena na 23. Ⅳ 1937 g. vo prevod na skopski dijalekt. Iljoski e avtor na niza studii i statii za jazikot, kako i avtor na literaturno-istoriski tekstovi (za Kiril i Metodij, G. Prlichev, K. P. Misirkov, K. Racin) i na esei za teatarot. DEL: drami: Begalka (1928), CHorbadji Teodos (1937), Uchenichka avantura (1939) Biro za bezrabotni (1940), Pishi, Panche (1947), Dva sprema eden (1952), CHest (1953), Kuzman Kapidan (1954), Mladi sinovi (1955), Dopirni tochki (1959), Okrvaven kamen (1968), Svadba (1976), Smrt za zhivot (1988). Integralno negovoto tvoreshtvo e pretstaveno vo tritomniot Izbor (1978).LIT.: Aleksandar Aleksiev, Osnovopolozhnici na makedonskata dramska literatura (1976); Nada Momirovska, Vasil Iljoski, Tvorechka osobenost i literaturno-dramaturshka evolucija, (1977); Miodrag Drugovac, Istorija na makedonskata knizhevnost ⅩⅩ vek (1990); Jelena Luzhina, Istorija na makedonskata drama (makedonska bitova drama) (1995). V. M. – CH.
Кирилична верзија на написот
ИЉОСКИ, Васил