GRIGOROVICH, Viktor Ivanovich (1810-1876) – ruski slavist od ukrainsko poteklo, inicijator vo procesite na slovenskata probuda i prerodba na Makedoncite, profesor i titular na katedrite po slovenska filologija na univerzitetite vo Kazan, Odesa i Moskva kon sredinata na ⅩⅠⅩ v., afirmator na slovenskata narodonauka vo Rusija, sestran znalec na Slovenskiot Jug, animator na kirilometodievskoto prashanje vo naukata. Vo Makedonija prestojuval vo tekot na 1844/5 g. i vo Ohrid i Struga se srekjava so Dimitrija Miladinov, kogo go pridobiva za razdvizhuvanje na slovenskoto delo. Zaslugata na Viktor Ivanovich Grigorovich vo prerodbenskite procesi na Slovenite na Balkanot se brojni: odrzhuval vrski so najistaknatite iminja na juzhnoslovenskite narodi od toj period: Vuk Karadjikj, LJudevit Gaj, France Preshern, Georgi Rakovski, Dimitrija Miladinov, uspeal da prisobere povekje slovenski rakopisi od Ⅻ v. pa navamu i da gi zachuva za naukata, uspeal da mu go sugerira na Dimitrija Miladinov sobirachkoto delo na usnata narodna tradicija kaj Makedoncite i da mu predlozhi pishuvanje na gramatika, uspeal da gi voochi i da gi predochi megju prvite jazichnite razliki megju bugarskiot i makedonskiot jazik. Povazhni dela mu se: „Opis na patuvanjeto niz Evropska Turcija” (Kazan, 1848), „Donesenija od patuvanjata po slovenskite zemji” (Kazan, 1915), „Slovenskite narechja”, lekcii na prof. V. I. Grigorovich (Varshava, 1884). G. T. GRIGOROVICHEV PARIMEJNIK – najstar kirilichki parimejnik, krajot na Ⅻ – poch. na ⅩⅠⅠⅠ v., 104 l., Moskva, RGB, sign. Grig. 2 (M. 1685). Pronajden vo Hilendarskiot manastir vo 1844 g. od V. I. Grigorovich. Rakopisot pretstavuva palimpsest ispishan vrz tekst na grchko ev. Prepishan e od arhaichna predloshka so tragi od glagolichka tradicija. Gi chuva osobenostite na kirilometodievskiot arhetip, i pokraj tragi od revizija na koja tekstot bil podlozhen vo Makedonija vo Ⅹ v. Pravopisot e ednoerov (samo 7), trijusov (4, 3, 2), so normirana zamena na nosovkite. Prepisot mozhe da se locira vo Juzhna (jugoistochna) Makedonija, na shto ukazhuva osobeno meshanjeto na 7dz so 7, koe svedochi za zadrzhuvanje na negoviot poseben izgovor, vokalizacijata na erot vo slozhenite pridavski formi (tip dobroi), denazalizacijata 4 > 7> shirokiot izgovor na jatot i negovoto sovpagjanje so refleksot na malata nosovka, zachetocite na redukcijata na vokalite. Nekoi od ovie pojavi denes se poznati samo vo arhaichnite govori od Solunsko (Suho, Visoka). Morfo-sintaksichkite i leksichkite osobenosti zastapeni vo ovoj tekst svedochat za velikomoravskoto poteklo na prevodot na parimejnikot. Vrz ovaa arhaichna osnova se naplasteni znachajni inovacii karakteristichni za jazikot na makedonskata crkovnoslovenska pismenost. Relativno visokiot stepen na stabilnosta na leksichkata norma so nedosledno vneseni podnovuvanja potvrduva jasno nadovrzuvanje na starite ohridski tradicii. Izdaden od Z. Ribarova i Z. Hauptova. Postaroto izdanie na R. Brandt (1894, 1900, 1901) gi sodrzhi samo l. 1r– 49r22, no donesuva izvonredno bogat kritichki aparat. LIT.: Z. Ribarova, Z. Hauptova, Grigorovichev parimejnik I. Tekst so kritichki aparat, Skopje, 1998; Z. Ribarova, Jazikot na makedonskite crkovnoslovenski tekstovi, Skopje, 2005, 57–73, 145–170. Zd. R.
Кирилична верзија на написот
ГРИГОРОВИЧ, Виктор Иванович