GRBOVITE NA MAKEDONIJA -. zemski heraldichki znaci na Makedonija i makedonskata drzhava vo minatoto i vo sovremenosta, sostaveni od crtani ili reljefni elementi (lav, petokraka dzvezda, zhitni klasje, lenta i sl.). Grbovite se srekjavaat kako samostojni aplikacii, no i na shtitovi, znaminja, pechati, moneti i sl. Najstariot poznat grb e makedonskata osmokraka ili shesnaestokraka dzvezda na shtitovite na antichkite Makedonci. Od srednovekovniot period najstariot makedonski grb se naogja vo grbovnikot na Korenikj-Neorikj (1595), koj se chuva vo Nacionalnata i sveuchilishna biblioteka vo Zagreb. Na nego e pretstaven zholt lav na crveno pole. Na gornata lenta pishuva „Cimeri makedonske zemle”, a pod grbot „Macedoniae”. No pobrojnata upotreba na makedonskiot grb zapochnala po objavuvanjeto na Stematografijata na Hristofor ZHefarovikj (1741), pa toj pochnal da se koristi kako amblem i na portalite vo crkvite, manastirite, a podocna i na znaminjata na vostanicite vo Razlovechkoto (1876) i vo Ilindenskoto vostanie (1903). Vo ⅩⅤⅠⅠⅠ v. zapochnala heraldichkata tradicija i kaj oddelni vidni semejstva vo Makedonija i kaj iselenishtvoto, osobeno vo Avstrija, kade shto mnogu Makedonci imale blagorodnichki tituli. Poznati se nad stotina makedonski grbovi. Deneshniot drzhaven grb na RM e proglasen na Vtoroto vonredno zasedanie na Narodnoto sobranie na NRM (27. Ⅶ 1946). Na nego e pretstaveno pole opkruzheno so isprepleteni zhitni klasje, plodovi od afion i tutunovo lisje, na dnoto povrzani so lenta prosharana so narodni motivi. Vrvovite na klasjeto se povrzani so crvena petokraka dzvezda na vrvot so pet polukruzhni linii. Srede poleto e pretstavena reka, a nad nea planina so shirok izgrev na sonceto na neboto. Po Osloboduvanjeto se pojavija i mnogu grbovi na oddelni gradovi, a sega i grbovi na opshtinite. Makedonskiot grb vo Grbovnikot Makedonskiot grb vo Althanoviot Makedonskiot grb od okolu 1620 godina, na Kordenikj-Neorikj od 1595 godina, grbovnik od 1614 godina, vo Grbovnikot od muzejot Univerzitetska biblioteka, Zagreb Univerzitetska biblioteka, Bolonja za primeneta umetnost, Belgrad Makedonskiot grb vo Grbovnikot Makedonskiot grb od 1675 godina, Makedonskiot grb vo Orlovskiot na Marko Skoroevikj od 1636-1638 godina, Franjevachki manastir „Sv. Duh”, Fojnica grbovnik od 1689 godina, Nacionalna avstriska biblioteka, Viena Univerzitetska biblioteka, Bolonja Makedonskiot grb od krajot na ⅩⅤⅠⅠ vek, Makedonskiot grb vo Stematografijata Makedonskiot grb vo Grbovnikot Nacionalna biblioteka, Berlin na Pavle Riter Vitezovikj od 1694 godina, „Codedj Keveshikj” od 1740 godina, Univerzitetska biblioteka, Bolonja semejna relikvija, Split Makedonskiot grb vo Grbovnikot Makedonskiot grb vo Grbovnikot Makedonskiot grb vo ostavninata na Ivo Saraka od 1746 godina, Split na grofot Ladislav Foretikj od 1837 godina, na LJudevit Gaj od 1842 godina, Biblioteka na Matica srpska, Novi Sad Univerzitetska biblioteka, Zagreb LIT.: Stojan NovakoviÊ, Heraldichki obichaji kod Srba, „Godishnjica Nikole CHupiÊa“, Beograd, 1884; Aleksandar Solovjev, Postanak ilirske heraldike i porodice OhmucheviÊ, „Glasnik Skopskog nauchnog drushtva“, Ⅻ, 6, Skoplje, 1933; Aleksandar Matkovski, Grbovite na Makedonija, Skopje, 1970; D-r Simo Mladenovski, Makedonskite nacionalni simboli, „Glasnik” na INI, 48, 1–2, Skopje, 2004, 23–42; istiot, Drzhavnite simboli na Republika Makedonija, „Republika Makedonija 60 godini po ASNOM”, Zbornik od nauchniot sobir po povod sheesetgodishninata od ASNOM odrzhan vo Skopje na 15-16 dekemvri 2004 godina, Skopje, 2005, 357-373. S. Ml.
Кирилична верзија на написот
ГРБОВИТЕ НА МАКЕДОНИЈА