GOLEM GRAD – ostrov vo Prespanskoto Ezero. Se naogja juzhno od s. Konsko na oddalechenost od 4,5 km od bregot. Golem Grad e najgolem ostrov vo RM so povrshina od 0,275 km². Od site strani e obvien so strmni klifovi visoki 10 – 20 m, poradi shto e nepristapen, osven na edno mesto od severozapadnata strana. Pretstavuva horst so romboidna forma shto ima pravec na proteganje ssi–jjz. Dolzhinata mu e 900 m, a shirinata 600 m. Najvisokata tochka na ostrovot e 901 m. Ostrovot, kako osamena plocha nad ezerskoto nivo, se izdiga na 47 m. Geoloshki, ostrovot mu pripagja na zapadniot prespanski breg i od nego tektonski e odvoen. Ostrovot pretstavuva antichka naselba i srednovekoven manastirski kompleks. Naselbata vo antikata $ pripagjala na oblasta Orestida vo Gorna Makedonija. Istrazhuvanja se vrshat od 1967 g., a naselbata e potvrdena so otkrivanje na stanbeni objekti od helenistichkiot i od rimskiot period, cisterna od Ⅳ v. i tri nekropoli (antichki od Ⅳ v. pr.n.e. i od I–Ⅶ v. i srednovekovna od Ⅹ–ⅩⅣ v.). Od sakralnite objekti se istrazheni tri baziliki od V– Ⅵ v. i chetiri crkvi od ⅩⅠⅠⅠ–ⅩⅣ v. Najdobro e zachuvana ednokorabnata crkva „Sv. Petar”, zhivopisana vo ⅩⅣ v., kade shto se naogja retka ilustracija, pretstava na osvojuvanjeto na Carigrad, opeana vo pesnata „Akatist na Bogorodica”. LIT.: V. Bitrakova-Grozdanova, Iskopuvanja na Golem Grad, 1981-1986, MAA, 10, Skopje, 1989, 101-133; Eadem, Golem Grad de Prespa, „Spartacus”, Ⅱ, Sdzmposium 2002, Sandanski, Veliko Trnovo, 2006, 11-20; Cv. Grozdanov, Kompozicija Opsade Carigrada u crkvi Svetog Petra na Prespi, ZLU, 15, Novi Sad, 1979, 277-287. V. B.-Gr.‡T. And.
Кирилична верзија на написот
ГОЛЕМ ГРАД