FITI, Taki (Krushevo, 7. Ⅺ 1950) – ekonomist, univ. profesor, opshtestvenik, drzhavnik, akademik. Osnovno i sredno obrazovanie zavrshil vo Krushevo. Diplomiral na Ekonomskiot fakultet vo Skopje (1973), kade shto magistriral (1980) i doktoriral (1983) na temi od oblasta na ekonomskiot razvoj na zemjite vo razvoj. Izbran e za asistent na Ekonomskiot fakultet vo Skopje po predmetot Politichka ekonomija na kapitalizmot (1974), za docent (1983), za vonreden (1988) i za redoven profesor (1993). Na redovnite studii gi predava predmetite Osnovi na ekonomijata i Pretpriemnishtvo. Na postdiplomskite studii predava: Megjunarodna ekonomija, Menadjment na mal biznis, Ekonomija na javniot sektor, Socijalnata politika i pazarot na trudot vo EU, Sovremeni makroekonomski koncepcii i politiki, i dr. Rakovoditel na postdiplomskiot studium „Ekonomski razvoj i megjunarodni finansii“. Bil pretsedatel na Sovetot na EF, shef na Katedrata po ekonomija, pretsedatel na Komisijata za samoevaluacija na EF vo Skopje. Izbran e za redoven chlen na MANU (2003) i sekretar na Oddelenieto za opshtestveni nauki na MANU. Izvrshuval odgovorni struchni, opshtestveni i drzhavni funkcii: chlen na Rabotnata grupa za podgotovka na ekonomskiot del na noviot Ustav na RM; pretsedatel na Upravniot odbor na Agencijata na RM za transformacija na pretprijatijata so opshtestven kapital (1994–1996); pretsedatel na Sojuzot na ekonomistite na Makedonija (1992–1999); koordinator na Rabotnata grupa na RM za sukcesija na imotot na poraneshnata federacija, sekretarijatite i agenciite i nejzin pretstavnik vo rabotata na Komisijata na EU vo Brisel; minister za finansii vo Vladata na RM (1996–1998) i guverner vo Svetskata i vo Evropskata banka za obnova i razvoj vo istiot period; pratenik vo Sobranieto na RM (2001–2002); chlen na sovetnichkiot tim na pretsedatelot na Vladata na RM (2005–2006), a od 2005 g. i na sovetnichkiot tim na guvernerot na NBM. Avtor e na povekje od 200 nauchni i struchni trudovi objaveni vo zemjata i vo stranstvo, od koi 20 se knigi i uchebnici, 25 proekti (nacionalni i megjunarodni) i 75 statii. Vo sovremenata mikroekonomija, negoviot nauchen pridones posebno e lociran vo istrazhuvanjeto na novite teoretski probivi vo t.n. domeni na pazaren neuspeh i vo toj kontekst vo novoto obmisluvanje na ekonomskite funkcii na drzhavata – regulacijata, deregulacijata i pretpriemnichkoto restrukturiranje na sovremenite ekonomii. Vo domenot na sovremenata makroekonomija e Taki Fiti: „Ekonomija“ fokusiran glavno vo istrazhuvanjeto na novite makroekonomski koncepcii shto se odnesuvaat na preovladuvachkite makroekonomski paradigmi (novite klasichari i novite kejnzijanci) i nivnite implikacii vrz prirodata i karakterot na stabilizaciskite makroekonomski politiki. So svojata angazhiranost i ostvarenite rezultati, dal dragocen pridones za transferot na najnovite soznanija od standardnata ekonomska nauka i za razvojot na makedonskata ekonomska misla; pridonel za gradenjeto na noviot ekonomski sistem, makroekonomskata politika i funkcionalnata pazarna ekonomija vo nashata zemja; ja dinamiziral aktivnosta na MANU vo domenot na ekonomskite istrazhuvanja; se afirmiral kako eden od uspeshnite i vodechki makedonski ekonomisti od srednata generacija. BIB.: poznachajni knigi i uchebnici: Transnacionalnite kompanii i izvozot na kapital, Skopje 1989; Sovremenite pazarni stopanstva, Skopje, 1991; Pretpriemnishtvoto i pretpriemnichkiot menadjment (koavtor), Skopje 1994; Ekonomija – mikroekonomski pristap (redaktor i avtor), Skopje, 1997; Ekonomija – makroekonomski pristap (redaktor i avtor), Skopje, 1998; Nobelovci po ekonomija (redaktor i avtor), Skopje, 2000; Sovremenite makroekonomski koncepcii i ekonomskite politiki, Skopje, 2001; Pretpriemnishtvo (koavtor), Skopje, (I izd. 1999, Ⅱ izd. 2007); Small Enterprise Development in South-East Europe, Policies for Sustainable Gronjth (Edited bdz: NJ. Bartlett, M. Bateman and M. Vehivec) co-author, Klunjer Academic Publishers, Boston (Dordrecht) London, 2002; Makroekonomija, Skopje, 2003; Osnovi na mikroekonomijata, Skopje, 2004; Ekonomija – osnovi na ekonomijata, Skopje, 2006; poznachajni proekti: Prestruktuiranje jugoslovenske privrede putem ulaska novih malih i srednjih preduzekja, koordinator za Makedonija, Beograd, 1987; Prospects for Small Business Development in the Republic of Macedonia, konsultant, The British Council, 1992; Nacionalna strategija za ekonomskiot razvoj na Republika Makedonija (rakovoditel i koavtor na delot: „Globalni nasoki za ekonomskiot razvoj“), MANU, Skopje, 1997; Bllue Ribbon Commission Report (Macedonia), Tonjards Ddznamic and Sustainable Economic Gronjth – gronjth supportive policies, United Nations Development Programme (UNDP), av-tor i kopretsedatel na Komisijata, Skopje, 2006; The Path of Internalitionalization and Integration in the Europe of Regions, Nitra–Bucharest (2006–2007). IZV.: Bilteni na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“ – Skopje; Bilten na 14-toto izborno sobranie na MANU, Skopje, 2003. M. S.
Кирилична верзија на написот
ФИТИ, Таки