ZAGROZENI ili ZASEGNATI VIDOVI ZHIVOTNI – vo zavisnost od brojnosta i od statusot na nivnite populacii vo prirodniot areal na rasprostranuvanje, vklucheni se vo edna od kategoriite na Megjunarodnata unija za zashtita na prirodata (IUCN): kritichno zagrozeni, zagrozeni ili ranlivi. Prichinite za ischeznuvanjeto na vidovite, kako i za namaluvanjeto na nivnite populacii se povrzani so chovechkite aktivnosti, no postojat i globalni faktori, kako shto se klimatskite promeni, sukcesiite na ekosistemite (osobeno na vodnite i shumskite), promenite vo ozonskata obvivka, nekoi gabni pandemii i dr. Makedonija sè ushte nema izraboteno Nacionalna crvena lista i Crvena kniga na zasegnati vidovi zhivotni. Od tie prichini, vo „Studijata za sostojbata so bioloshkata raznovidnost vo Republika Makedonija” i vo „Strategija i akcionen plan za zashtita na bioloshkata raznovidnost na Republika Makedonija”, stepenot na zagrozenost na faunistichkite vidovi od ’rbetnicite e definiran spored evropskata crvena lista na ’rbetnici. Od vkupno 506 vida ’rbetnici registrirani vo nashata fauna, 113 vida (30 ribi, eden vlekach, 66 ptici i 16 cicachi) se vklucheni vo kategorijata na zagrozeni vidovi, shto pretstavuva 22,3%. Kako najzagrozena grupa zhivotni se izdvojuvaat ribite, kade shto od vkupno 58 avtohtoni vida, 30 se vklucheni vo kategorijata na zagrozeni, ili 51,7% od celokupnata ihtiofauna. So izrabotka na Nacionalnata crvena lista, brojot na zagrozenite vidovi kje bide delumno izmenet i proshiren, so vkluchuvanje i na drugi zasegnati vidovi shto kaj nas ne se opfateni so Evropskata crvena lista. Tuka se misli, pred sè, na oddelni endemichni taksoni na nacionalno i regionalno nivo, kako i na vidovi chii distributivni areali zavrshuvaat vo Makedonija. Granichnite populacii na ovie vidovi se krajno reducirani i senzitivni na kakvi bilo ekoloshki promeni vo nivnite prirodni zhivealishta, poradi shto kako imperativ se nametnuva nivnata zashtita. LIT.: S. Petkovski, Faunal diversitdz, vo: Countrdz Studdz for Biodiversitdz of the Republic of Macedonia (First National Report), Ministrdz of Environment and Phisical Planning, Skopje, 2003; European Red List of Vertebrates. A joint project betnjeen the Council of Europe and the European Environment Agencdz, The European Topic Centre on Nature Protection and Biodiversitdz, Paris, 2002; J. E. M. Baillie, C. Hilton-Tadzlor, and S. N. Stuart (Editors), 2004 IUCN Red List of Threatened Species. A Global Species Assessment, Gland–Cambridge, 2004. Sv. P. – V. Sid.
Кирилична верзија на написот
ЗАГРОЗЕНИ или ЗАСЕГНАТИ ВИДОВИ ЖИВОТНИ