GRCHKO-TURSKA KONVENCIJA ZA ZADOLZHITELNA RAZMENA NA NASELENIJA (1923). Turcija, po pobedata vo Grchko-turskata vojnata (1919-1922), na Mirovnata konferencija vo Lozana $ nametnala na Grcija konvencija za zadolzhitelna razmena na grchkoto naselenie od Turcija (okolu 1,500.000 zhiteli) i na muslimanskoto naselenie od Grcija. So Konvencijata (30. Ⅰ 1923) bila predvidena zadolzhitelna razmena na naselenijata (na 1. Ⅴ 1923). Od zadolzhitelnata razmena se izzemale Gr-cite zhiteli vo Carigrad (od pred 30. Ⅹ 1918) i muslimanskoto naselenie vo Zapadna Trakija, istochno od tursko-grchkata granica utvrdena so Bukureshkiot miroven dogovor. Vladata na Grcija go gledala svojot interes od razmenata na naselenijata vo mozhnosta da go promeni demografskiot sostav na naselenieto vo anektiraniot primorski del od Makedonija so prisilno iseluvanje, osven na makedonskoto pravoslavno i na makedonskoto muslimansko naselenie i koloniziranje na grchkoto naselenie iseluvano od Turcija. Obvrskata za zadolzhitelna razmena na naselenijata, predvidena so Konvencijata, bila vgradena i vo Mirovniot dogovor (24. Ⅶ 1923) vo Lozana. Turcija i Grcija vo Ankara (25. Ⅵ 1925) potpishale Protokol za primena na Kovencija za razmena na naselenijata. Pri sproveduvanjeto na Konvencijata i na odredbite od Mirovniot dogovor za zadolzhitelna razmena na naselenijata se pojavile golem broj problemi, zatoa vo Atina (1. Ⅻ 1926) bil potpishan Dogovor za likvidacija na nedvizhnite imoti na razmenetite naselenija vo Grcija i vo Turcija, a i Konvencija (10. Ⅵ 1930) za definitivno likvidiranje na prashanjata vo vrska so primenata na Lozanskiot i na Atinskiot dogovor za razmena na naselenijata megju Republika Grcija i Republika Turcija. Se smeta deka od Egejskiot del od Makedonija vo Turcija bile iseleni okolu 44 iljadi pripadnici na makedonskoto muslimansko naselenie. LIT.: Makedonija vo bilateralnite i multilateralni dogovori na balkanskite drzhavi, I, Skopje, 2000; Stojan Kiselinovski i Irena Stavovi-Kavka, Malcinstvata na Balkanot (ⅩⅩ vek), Skopje, 2004. M. Min.
Кирилична верзија на написот
ГРЧКО-ТУРСКА КОНВЕНЦИЈА ЗА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РАЗМЕНА НА НАСЕЛЕНИЈА