GARKATA, Petre Filipovich (s. Gari, 80-tite na ⅩⅤⅠⅠⅠ v. – Krushevo, 1854) – eden od najistaknatite pretstavnici na mijachkata (debarskata) rezba, koj poteknuva od rodot Filipovci od s. Gari vo Mala Reka. Patot na negovata naobrazba i obuka vo rezbarskiot zanaet se istrazhuva vrz osnova na semejni predanija i stilska analiza na brojni ikonostasi na teritorijata na Sveta Gora, Grcija, Albanija i Makedonija vo tekot na ⅩⅤⅠⅠⅠ i raniot ⅩⅠⅩ v. Karakteristikite na negovata rabota – naglaseno prisustvo na chovechki, rastitelni i zhivotinski figuri oblikuvani vo zgusnat prostor, so skuseni proporcii, kako i specifichnata arhitektonika na ikonostasite shto gi izrabotil – se prepoznavaat vo postarite rezbi na epirskite zografi, rasprostraneti najmnogu vo severozapadna Grcija, vo Albanija i vo Makedonija vo ⅩⅤⅠⅠⅠ v. So sigurnost se znae deka delo na negovata tajfa se ikonostasite vo crkvata na Lesnovskiot manastir (1814), vo „Sv. Spas” vo Skopje (1824), „Sv. GJorgji” vo Prizren (1829) i vo Bigorskiot manastir (1835). Se smeta deka sorabotuval pri izvedbata na ikonostasot vo crkvata „Sv. Bogorodica” vo Skopje (ok. 1840), vo Rilskiot manastir (1841-1842), vo „Sv. Blagoveshtenie” vo Prilep (po 1838). Poslednoto ostvaruvanje bil ikonostasot vo crkvata „Sv. Nikola” vo Krushevo, koja e zapalena vo 1903 g. LIT.: A. Vasiliev, Bъlgarski vъzrozhdenski maйstori, Sofiя, 1965, 233-240; D. kjornakov, Tvoreshtvoto na mijachkite rezbari na Balkanot od krajot na ⅩⅤⅠⅠⅠ i ⅩⅠⅩ vek, Prilep, 1986; I. Gergova, Za proishoda na Debarskata cъrkovna dъrvo-Petre Filipovich Garkata, scena od egzekucijata na Sv. Jovan, rezba na ikonostasot vo manastirot „Sv. Jovan Bigorski“ rezba, „Makedonski pregled”, 3, Sofiя, 1994, 91-104; D. kjornakov, Petre Garkata, Skopje, 1998. V. P.-K.
Кирилична верзија на написот
ГАРКАТА, Петре Филипович