ANTIFASHISTICHKO SOBRANIE (VEkjE) NA NARODNOTO OSLOBODUVANJE NA JUGOSLAVIJA (Bihakj, 26–27. XI 1942 – Jajce, 28–29. XI 1943) – politichko pretstavnichko telo na jugoslovenskite narodi. Prvoto zasedanie bilo odrzhano na inicijativa na Josip Broz Tito, komandant na Vrhovniot shtab na NOV I POJ i sekretar na KPJ, so cel da go prejudicira vozobnovuvanjeto i idnoto ureduvanje na Jugoslavija. Se odrzhalo bez uchestvo na pretstavnici od Makedonija i od Slovenija. Za Makedonija nemalo znachenje. Megjutoa za-Govorot na Tito na Vtoroto zasedanie na AVNOJ (28&29. XI 1943) bez uchestvo na pretstavnici od Makedonija, go prekinalo kontinuitetot so Kralstvoto Jugoslavija, vo koja ne bilo priznato postoenjeto na makedonskiot narod. Sobranieto usvoilo Deklaracija vo koja delumno bile zastapeni i interesite na idnata makedonska drzhava. Doneslo odluki so koi bile konstituirani najvisokite organi na drzhavnata vlast i go opredelilo drzhavnoto ureduvanje: konstituiranje na Avnojska Jugoslavija kako federativna drzhava sostavena od shest republiki, a pet nacii. Makedonija bila proglasena za konstitutivna chlenka na jugoslovenskata federacija. Za potpretsedateli na AVNOJ bile predlozheni Dimitar Vlahov i Vladimir Poptomov, koj ne ja prifatil funkcijata. Odlukite na Vtoroto zasednie na AVNOJ vo izvesna smisla posluzhile kako osnova za konstituiranjeto na Makedonija kako posebna drzhava vo jugoslovenskata federacija, so ogranichen suverenitet. LIT: D-r Novica Veljanovski, ASNOM drzhavotvorni dimenzii, Skopje, 1994; Dr Mihailo Minoski, Avnojska Jugoslavija i makedonskoto nacionalno prashanje 1943-1946, Skopje, 2000; D-r Branko Petranovikj, AVNOJ – revolucionarna smena vlasti 19421945, Beograd, 1976. N. V.
Кирилична верзија на написот
АНТИФАШИСТИЧКО СОБРАНИЕ (ВЕќЕ) НА НАРОДНОТО ОСЛОБОДУВАЊЕ НА ЈУГОСЛАВИЈА